क्षेत्राचे जमिनीच्या प्रकारानुसार पोत्यानुसार वर्गवारी केली असते तीन प्रकार असतात ते कसे वर्कस जमीन दुसरी असते बागायती जमीन आणि तिसरी असते जिरायती आहे. ते जमीन आता या तिन्ही जमिनींसाठी प्रमाणभूत क्षेत्र किती असावं याची एक यादी सरकारने दिलेली आहे. ती यादी आपण बघूया की या नियमानुसार किंवा निकषानुसार वर्कस जमीन जी असते.
ती भात शेतीच्या लागवडीसाठी वापरली जाते.आता त्यासाठी तुकडे बंद तुकडे जोड एकत्रीकरण कायदा 1947 नुसार याचे प्रमाणभूत क्षेत्र आहे ते 20 गुंठे हे ठरवण्यात आलेले आहेत, दुसरा जो प्रकार आहे तो कोरडवाहू जमिनीचा किंवा जिरायती आहे. ते जमीन कोरडवाहू जमीन तुम्हाला माहित असेल की ज्याला बारा महिने पाणी नसतं पावसाचे पाण्यामध्ये शेती होते त्याला कोरडवाहू ची जमीन म्हणतात.
त्यासाठी जमिनीचा प्रमाणभूत क्षेत्र हे 15 गुंठेचा निश्चित करण्यात आलेले आणि तिसरीची जमीन असते ती आपली असते बागायती जमीन,बागायती जमीन म्हणजे त्या जमिनीला 12 महिने पाणीपुरवठा असतो. त्यामध्ये विहीर असते कॅनॉल असतो अशा जमिनीसाठी त्यांनी दोन प्रकार केलेले आहेत. त्याच्यामध्ये विहीर त्या बीगर क्षेत्रात असते.
त्याला वीस गुंठे आणि ज्या बागायत त्याच्यामध्ये जातो त्याला दहा गुंठे प्रमाणवेळ क्षेत्र निश्चित करण्यात आले. आता यातला जो तिसरा नियम आहे तो असा आहे की स्वतंत्र निर्माण झालेल्या तुकड्याची शासन भूमी अभिलेख विभागामार्फत हद्द निश्चित होऊन किंवा मोजून येऊन त्याच्या स्वतंत्र राज्य निश्चिती चा तर अशा क्षेत्राचे विक्री करण्यासाठी परवानगीची आवश्यकता राहणार नाही. मात्र तर अशा तुकड्याचे विभाजन करणार असाल मात्र त्याला वरील सगळे अटी आणि शर्ती लागू होतात.
तर हे तीन नियम होते जे प्रसिद्ध करण्यात आलेले आहेत त्यामुळे शेत जमिनीच्या खरेदी विक्रीमध्ये थोडेसे बदल झालेले आहेत त्याबद्दल का तुम्ही कुठे शेत जमीन खरेदी विक्री करत असाल तुमचा काही भविष्यात विचार असेल तर हे नियमांचे नक्कीच माहिती घ्या.
