■ 7 ऑक्टोबर नंतर काय होईल
रिझर्व्ह बँकेने जारी केलेल्या निवेदनात असे म्हटले आहे की, नवीन मुदत संपल्यानंतर म्हणजेच 8 ऑक्टोबर 2023 पासून, 2000 रुपयांच्या नोटा बँकेत जमा करणे/बदलण्याची प्रक्रिया थांबवली जाईल. अशा परिस्थितीत तुमच्याकडे 2000 रुपयांच्या नोटा पडलेल्या असतील तर त्या फक्त कागदाचा तुकडा राहण्याची शक्यता आहे.
2,000 रुपयांच्या नोटा एका वेळी जास्तीत जास्त 20,000 रुपयांपर्यंत बदलल्या जाऊ शकतात. तुम्ही 2000 रुपयांच्या नोटा इंडिया पोस्टद्वारे रिझर्व्ह बँकेच्या 19 कार्यालयांना पाठवू शकता. यापैकी कोणत्याही कार्यालयात ₹2000 च्या बँक नोटा कोणत्याही मर्यादेशिवाय जमा केल्या जाऊ शकतात.
■ बँकेने नकार दिल्यास तक्रार करा
7 ऑक्टोबरपर्यंत कोणत्याही बँकेने 2000 रुपयांच्या नोटा बदलून घेण्यास किंवा ठेवी स्वीकारण्यास नकार दिल्यास, तुम्ही रिझर्व्ह बँकेच्या वेबसाइटवर तक्रार करू शकता. तक्रार दाखल केल्यापासून ३० दिवसांच्या आत बँक प्रतिसाद देऊ शकली नाही किंवा तक्रारदार बँकेच्या प्रतिसादावर किंवा ठरावावर असमाधानी राहिला, तर ग्राहक या प्रक्रियेचा पाठपुरावा करू शकतो. ग्राहक रिझर्व्ह बँकेच्या लोकपालाकडे तक्रार करू शकतो.
■ नोटा का काढल्या जात आहेत?
नोव्हेंबर 2016 मध्ये नोटाबंदीच्या वेळी, RBI कायदा, 1934 च्या कलम 24(1) अंतर्गत 2000 रुपयांच्या नोटा चलनात आल्या. 500 आणि 1000 रुपयांच्या सर्व नोटा चलनातून बाद झाल्यानंतर अर्थव्यवस्थेच्या चलनाची गरज त्वरीत पूर्ण करणे हा त्याचा उद्देश होता. हे उद्दिष्ट साध्य केल्यामुळे आणि इतर मूल्यांच्या बँक नोटांची भक्कम उपस्थिती लक्षात घेता, 2000 रुपयांच्या बँक नोटा 2018-19 मध्ये बंद करण्यात आल्या.
■ हे घटक जबाबदार आहेत
आरबीआयच्या वेबसाइटनुसार, 2000 रुपयांच्या बहुतांश नोटा मार्च 2017 पूर्वी जारी करण्यात आल्या होत्या आणि त्यांचे अपेक्षित आयुष्य 4-5 वर्षे पूर्ण झाले आहे. अशा स्थितीत स्वच्छ नोट धोरणांतर्गत बाजारातून नोटा हटवल्या जात आहेत. लोक आता या मूल्याच्या नोटा कमी वापरत असल्याचेही निदर्शनास आले आहे.
शिवाय, इतर मूल्यांच्या बँक नोटांचा साठा लोकांच्या चलनाच्या गरजा भागवण्यासाठी पुरेसा आहे. हे सर्व पाहता रिझर्व्ह बँकेने 19 मे 2023 रोजी 2000 रुपयांच्या नोटा काढण्याचे सांगितले होते. यासोबतच रिझर्व्ह बँकेने लोकांना नोटा बदलून किंवा जमा करण्याचा पर्यायही दिला. यापूर्वी ही मुदत ३० सप्टेंबरपर्यंत होती, ती आता ७ ऑक्टोबरपर्यंत वाढवण्यात आली आहे.
हे पण वाचा :भारतीय रेल्वे मार्फत 3115 पदाकरिता भरती ! 10 वी पास उमेदवारांना सुवर्णसंधी…
