गृहकर्ज घेणे ही काही मोठी गोष्ट नाही पण कर्जाची रक्कम वेळेवर परत करणे ही मोठी गोष्ट आहे. कर्जाची परतफेड करण्यात अडचण निर्माण होते कारण मूळ रकमेपेक्षा जास्त व्याज द्यावे लागते. बरेच लोक मुद्दल आणि व्याजाच्या जाळ्यात अशा प्रकारे अडकतात की ते कर्जाची परतफेड करू शकत नाहीत आणि बँकांकडून त्यांना डिफॉल्टर घोषित केले जाते.
अशा लोकांचा क्रेडिट स्कोअर कायमचा नष्ट होतो. नंतर, जर तुम्हाला पैसे उधार घ्यायचे असतील तर बँका ते रिकाम्या हाताने परत करतात. त्यामुळे कर्ज घेणे ही वाईट गोष्ट नाही पण काही गोष्टी लक्षात ठेवल्या तर त्याची परतफेड सहज होऊ शकते.
■ व्याज दर
सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही घेत असलेल्या किंवा घेणार असलेल्या गृहकर्जाचा व्याजदर तपासणे. व्याजदराचा बोजा मोठा आहे. तुमची ईएमआय या व्याजानुसार बनवली जाते जी अनेक वर्षे सुरू असते. व्याज चांगले असेल तर तुमच्या क्षमतेनुसार EMI सुद्धा येईल आणि कर्जाची परतफेड सहज होईल. त्यामुळे कर्ज घेताना प्रत्येक कोनातून व्याजदर तपासा, मगच कर्जाचे पैसे घ्या.
■ कर्जाच्या कालावधीचा विचार
कर्जाची संपूर्ण रक्कम किती वर्षांत परत करायची हे तुमच्यावर अवलंबून आहे. जर तुम्ही कमी वर्षांसाठी कर्ज घेतले तर ईएमआय जास्त असेल हे उघड आहे. जास्त वर्षे लोन घेतल्यास EMI कमी असेल. परंतु दीर्घ मुदतीचा कालावधी म्हणजे जास्त व्याज. हे तुमच्या खिशाला भारी पडेल. आता तुम्हाला ठरवायचे आहे की जास्त व्याज द्यायचे की जास्त EMI देऊन कर्जातून लवकर मुक्त व्हायचे.
■ कॅल्क्युलेटर वापरा
धावताना किंवा घाईत असताना कधीही कर्ज घेऊ नका. म्हणजे गृहकर्ज घेण्यापूर्वी थंड मनाने विचार करावा लागतो. त्याआधी घरी बसून कॅल्क्युलेटर घेऊन ईएमआय काढावा लागतो. तथापि, आजकाल प्रत्येक बँकेत एक ऑनलाइन कॅल्क्युलेटर आहे ज्याच्या मदतीने तुम्हाला ईएमआय कळेल. उर्वरित खर्च पाहिल्यानंतर, तुमचा ईएमआय मोजा आणि कर्ज घ्या.
■ 4- गृहकर्जावरील प्रक्रिया शुल्क तपासा
बँका गृहकर्जावर प्रक्रिया शुल्क आकारतात. हे अंदाजे अर्धा टक्के ते 1 टक्के आहे. काही बँकांनी ते माफ केले आहे, जसे की SBI सध्या शून्य प्रक्रिया शुल्कावर गृहकर्ज देत आहे. कर्ज घेण्यापूर्वी, प्रोसेसिंग फीमुळे तुमच्या खिशाला धक्का लागणार नाही, हे ठरवावे लागेल. ही फी मोजल्यानंतरच कर्जाला हो म्हणा.
■ लपलेले खर्च देखील पहा
कर्जामध्ये अनेक छुपे खर्च असतात जे आधी उघड केले जात नाहीत. आम्हाला नंतर कळते तोपर्यंत खूप उशीर झालेला असतो. यामध्ये कायदेशीर शुल्क, तांत्रिक मूल्यमापन शुल्क, फ्रँकिंग फी, दस्तऐवजीकरण शुल्क, निर्णय शुल्क, नोटरी शुल्क, कर्ज पूर्वपेमेंट शुल्क, स्विच फी इत्यादींचा समावेश असू शकतो. हे शुल्क तुमच्यासाठी महाग ठरू शकते.
■ चांगला क्रेडिट स्कोर ठेवा
कर्जाच्या जगात, ज्याचा क्रेडिट स्कोर चांगला आहे तोच राजा आहे. क्रेडिट स्कोअर म्हणजे तुम्ही घेतलेल्या कर्जाची परतफेड किती लवकर होते. कर्ज कोणत्याही विलंबाशिवाय आणि डिफॉल्ट न करता परत केले तरच क्रेडिट स्कोअर सुधारतो. जर क्रेडिट स्कोर 750 च्या वर असेल तर तो चांगला मानला जातो. या आधारावर कर्ज लवकर मिळते. तुमचा क्रेडिट स्कोअर कमी असला तरी तुम्हाला कर्ज मिळू शकते पण अडचणी आहेत.
■आर्थिक आरोग्य राखणे
ज्यांची आर्थिक स्थिती मजबूत आहे त्यांनाच कर्ज मिळते, असे सांगितले जाते. बँक जेव्हा कर्ज देते तेव्हा ती तुमची आर्थिक स्थिती बघते, तुम्ही बँकेत जे काही कागद किंवा तारण ठेवता, त्या मालमत्तेची किंमत पाहूनच कर्ज दिले जाते. आर्थिक स्थिती स्थिर झाल्यानंतरच कर्जाची रक्कम ठरवली जाते.
■ कागदपत्रे सुरक्षित ठेवा
कर्ज घेण्यासाठी तुमची कागदपत्रे सुरक्षित ठेवा. यामध्ये, उत्पन्न विवरण, पगार स्लिप, फॉर्म 16, बँक स्टेटमेंट, नवीनतम आयटी रिटर्न, वयाचा पुरावा, पत्ता पुरावा, फोटो ओळखपत्र, मालमत्तेची कागदपत्रे तुमच्याकडे ठेवा. त्यामुळे कर्ज लवकर मिळणे सोपे होईल.
■ भावनेने नव्हे तर मनाने काम करा.
जेव्हा तुम्हाला गृहकर्ज घ्यायचे असेल तेव्हा भावनेने वाहून जाऊ नका तर मनाचा वापर करा. भावनेने कर्ज काढले असे होऊ नये. नंतर कळते की कर्जाची गरज नव्हती किंवा कर्जाची परतफेड करण्यास सक्षम नाही. अशा परिस्थितीत सर्व योजना वाया जातील आणि तुम्ही कर्जाच्या सापळ्यात अडकू शकता.
■ अटी व शर्तींचे पालन करणे आवश्यक आहे
कर्ज घेण्यापूर्वी, ‘लागू अटी’ हा स्तंभ काळजीपूर्वक वाचा. असे होऊ शकते की बँकेच्या अटी व शर्ती तुम्हाला शोभत नाहीत आणि तुम्ही कर्ज घेताना अडकलात. कर्ज घेतल्यानंतर कोणतीही चूक सुधारण्याची संधी नसते. सर्व नियम आणि अटी आधी जाणून घेणे चांगले होईल.
